Heo con giai đoạn cai sữa cần vượt qua hàng loạt vấn đề lớn. Trong giai đoạn này, đường tiêu hóa của heo con phải thích ứng với việc chuyển hấp thu các chất dinh dưỡng từ sữa sang các thành phần trong thức ăn, chủ yếu có nguồn gốc từ thực vật, điều đó có nghĩa là chúng phải có khả năng tiết các loại enzyme để tiêu hóa các thành phần này. Khả năng thu nhận thức ăn thấp sau cai sữa là vấn đề nan giải từ lâu. Phương pháp xử lý truyền thống là tăng độ đậm đặc các chất dinh dưỡng có trong thức ăn.
Thúc đẩy hệ vi sinh khỏe mạnh
Đường ruột của heo con gần như là vô trùng khi mới sinh ra, hệ vi sinh trong đường tiêu hóa được thiết lập và biến đổi trong tuần tuổi đầu tiên, do vậy rất dễ bị thay đổi bởi các yếu tố như nhiễm trùng, thay đổi loại thức ăn và đặc biệt là sử dụng kháng sinh. Bình thường, hệ vi sinh không ổn định đến 4-5 tuần tuổi. Trong những năm gần đây, các nhà khoa học đã nhận biết được tầm quan trọng của một hệ vi sinh khỏe mạnh trong việc phát triển chức năng hệ tiêu hóa – không chỉ trong việc hấp thu các chất dinh dưỡng mà còn trở thành một phần của hệ miễn dịch tại ruột.
Bên cạnh đó, cai sữa là giai đoạn gây stress rất lớn trên heo con, do heo con thường được chuyển sang môi trường và nền chuồng mới – càng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng mới. Trong hầu hết các hệ thống chăn nuôi lợn hiện đại, điều này xảy ra chính xác vào thời điểm miễn dịch thụ động (thu được từ sữa đầu) đang gần hết và miễn dịch chủ động vẫn chưa phát triển hoàn thiện.
Cung cấp đúng loại thức ăn
Một trong những thách thức nhất là heo con chán ăn sau cai sữa. Trong rất nhiều năm, việc bổ sung cám tập ăn rất phổ biến ở nhiều trang trại, chủ yếu để kích thích tiết các loại enzyme tiêu hóa và bổ sung khẩu phần với mật độ dinh dưỡng cao dựa trên các thành phần chứa protein dễ tiêu hóa và có tính ngon miệng. Nghiên cứu tại Hà Lan đã chỉ ra rằng, ngay cả khi sử dụng thức ăn tập ăn, không phải tất cả heo con đều sẽ ăn, và những con không ăn có thể chịu đói đến tận 48 giờ sau khi cai sữa, khiến cho dạ dày và ruột trống rỗng, gây phá hủy mô bào.
Để tránh phá hủy mô bào trong ruột và phòng rối loạn dinh dưỡng, giữ cho heo ăn đều đặn từ đầu hết cuối giai đoạn cai sữa. Để đạt được điều này, nên cung cấp thức ăn dễ ăn và hấp dẫn heo con ngay từ trước khi cai sữa, theo cách này càng nhiều heo con ăn trước khi cai sữa càng tốt. Điều này càng dễ dàng đạt được bằng cách cho heo con ăn sữa non thay thế sữa mẹ để dạy heo con ăn trong máng ăn. Sữa non thay thế sau này có thể chuyển thành thức ăn tập ăn, có thể ở dạng lỏng, bổ sung một vài ngày sau cai sữa. Hơn nữa, để phòng nhiễm trùng, chỉ chuyển heo con sang chuồng mới khi chuồng đã được tẩy rửa, sát trùng và để khô hoàn toàn. Ngay cả máng ăn hoặc các vật dụng khác đều phải được rửa, sát trùng và để khô trước khi tiếp xúc với heo con.
Phối trộn Kẽm
Tiêu chảy sau cai sữa thường xảy ra như là hệ quả của việc đường tiêu hóa chưa thích ứng được với thức ăn. Bổ sung thêm kẽm oxide hàm lượng cao (2.500 – 3.000 ppm kẽm) vào khẩu phần để ngăn chặn tiêu chảy sau cai sữa có hiệu quả rất cao. Điều này đã được áp dụng trong rất nhiều năm, mặc dù cơ chế tác động thực sự vẫn chưa được hiểu hết. Một trong những lý giải đơn giản là heo con thiếu kẽm sau khi cai sữa, do kẽm từ sữa heo nái có tính sinh khả dụng cao hơn nhiều so với kẽm vô cơ thường được sử dụng trong thức ăn. Một nghiên cứu gần đây về mối tương quan giữa nguồn kẽm trong huyết tương của heo con cai sữa và nồng độ kẽm trong huyết thanh, và đã chỉ ra rằng, nồng độ kẽm ở heo con thực sự giảm sau khi cai sữa, bất kể heo con có ăn hay không. Chỉ heo được cho ăn kẽm có tính dược lý cao ở giai đoạn prestarter mới cho thấy nồng độ kẽm tương tự như heo chưa cai sữa. Thật không may, việc sử dụng loại kẽm này cũng có những bất lợi. Đã có một số bằng chứng chứng minh rằng sử dụng kẽm oxide có thể kích thích sự phát triển khả năng kháng kháng sinh của E.coli và do sự hấp thụ kẽm khá thấp dẫn đến việc bài thải một lượng đáng kể ra môi trường. Dựa vào những điều này, kẽm oxide sẽ được thay thế bằng các sản phẩm khác trong những năm tới.
Sử dụng khẩu phần ăn dễ tiêu hóa là rất cần thiết
Thức ăn chứa hàm lượng dinh dưỡng cao được cho ăn sau khi cai sữa, nhằm bổ sung lượng lớn các chất dinh dưỡng mặc dù thu nhận thức ăn thấp. Nguồn dinh dưỡng có khả năng tiêu hóa cao, nếu không được hấp thụ ở ruột non, khi đến ruột già sẽ là nguồn cơ chất cho các vi khuẩn sinh trưởng.
Một loại thức ăn phụ gia hiệu quả khác là acid hữu cơ trong thức ăn hoặc nước uống. Acid hữu cơ có hiêụ quả kháng khuẩn thông qua cơ chế giảm pH dạ dày và đường ruột. pH thấp sẽ tối ưu hoạt động của các enzyme tiêu hóa trong dạ dày.
Dưới tình trạng bị stress, nhu cầu về vitamin và khoáng vi lượng tăng, một phần do tăng nhu cầu để chống oxy hóa. Tăng các chất vi dinh dưỡng cung cấp một nguồn dự trữ, đảm bảo chắc chắn rằng cơ thể có thể hoạt động tối ưu. Khi bị heo bị stress cả về mặt sinh lý và tâm lý dẫn đến tình trạng chán ăn và tăng nhu cầu đối với các loại dinh dưỡng thiết yếu, bổ sung nhiều các loại chất dinh dưỡng này trong suốt quá trình cai sữa sẽ phòng nguy cơ thiếu hụt do vậy duy trì năng suất cao.
